Gebelikte Diyabet
Üçüncü hamileliğimde yaptırdığım şeker yüklemesinde gebelik şekeri çıkınca bende soluğu diyetisyen arkadaşım Güneş Aksüs' ün yanında aldım :)) Bu süreçte nelere dikkat etmem gerektiğini, neler yeyip, nelerden uzak durmam gerektiğini sordum.
Gebelik şekeri konusunda merak edilenleri Diyetisyen Güneş Aksüs bizim için yazdı;
Sosyal medya takipçileri artık onu çok iyi tanıyorlar. Adını söyleyince hamileliği kaçıncı haftasında biliyorlar. Bu gebelik sevgili Amine’nin üçüncü gebeliği ve diğer ikisinde ne kilo problemi ne de şeker sorunu yaşamış. Düzenli doktor kontrolüne gider, takıntılı değildir ama yediğine içtiğine dikkat eder. Zaten doğal ve lezzetli yemekleri bulma konusunda biraz, hatta biraz demeyeyim oldukça şanslı. Bu yüzden de gebeliğinde kilo problemi gibi bir sorun yaşamıyor. Peki kilo problemi olmayınca her şey normal mi demek? Hayır. Biliyorsunuz ki doktorunuz, bebeğin gelişimine, annedeki değişimlere, fizyolojik, psikolojik ve metabolik yani kan tahlillerine kadar her ayrıntıya bakar. Son yıllarda daha bilinçli olduğumuz için doktorlar hamile olan bir anneye mutlaka bir Diyetisyen ile görüş diyorlar veya anne kendiliğinden geliyor. "Ben hamileyim, neler yemeliyim neler yememeliyim?" gibi sorularına cevap arıyorlar. hem kontrollü kilo artışı sağlamak hem de aldığı besinlerden vitamin mineral içeriğini kontrol altında tutabilmek için bu döneme özel bir beslenme programı istiyorlar. Bu tabii ki sıkı bir diyet listesi gibi olmuyor. Daha çok eğitim ve kontrol şeklinde geçiyor. Çünkü bu dönemde konuştuğumuz ve yaptığımız her şey bebeğin hayatını etkiliyor.
Geçtiğimiz yıl içinde çıkan haberlerde "gebelikte şeker yüklemesi" annelerin kafasını karıştırdı. Burada dikkatinizi çekmek istediğim birkaç konu var;
Bu haberi çıkaran bir hekim ve profesör olsa da uzmanlığı gebelik değildir. Bu sebeple, bu konu kalp ile ilgili değil, gebelik ve bebek ile ilgili olduğu için kadın doğum uzmanlarının bileceği bir uzmanlık alanıdır.
Bu haberden sonra Habertürk gazetesinde yayınlanan köşemde kadın doğum uzmanları ile röportaj yaptım. Burada ismi olmayan onlarca kişiyi de aradım ve sordum. Çünkü ben bunun çok önemli bir test olduğunu biliyorum ama sonuçta ben diyetisyenim, hocam bu habere ne diyorsunuz diye aradığım profesörler, uzmanlar, hocalar hepsi de ASLA bu tahlilin, yüklemenin bebeğe zarar vermediği, bu tahlil sayesinde aksine bebeğin hayatını koruyabildikleri, dünyanın her yerinde bu tahlili yaptıkları, bunun zararlı olmadığı bu haberin de gerçek olduğunu gösteren bir çalışma olmadığı gibi açıklamalarda bulundular. Zaten sonra bu sebeple Kardiyolog hekim 15 gün men edildi. Çünkü çalışma yapılmayan bir konuda, gerçek olmayan verilerle insanların ve özellikle hamilelerin sağlığıyla oynamak riskli ve yanlış. Bu sebeple, bu işin uzmanları defalarca uyardılar, "lütfen bu testi yaptırın" diye.
Bu tahlil sayesinde anne ve bebeğin sağlığını koruma şansımız var. Hiçbir gebeliğinde şeker çıkmayan bir gebenin, 2. ,3. ,4. gebeliğinde çıkmayacak diye bir şart yok. Tıpkı Amine’de olduğu gibi. Bu sebeple bu gebelik de bu röportaj da çok iyi bir örnek. Daha önceki gebeliklerinde iyi beslenen, kilo problemi olmayan Amine, bu gebeliğinde de aynı şeyi yapıyor olsa da gebelik şekeri çıktı! Bu örnek herşeyi açıklıyor ki, Amine tek örnek değil. Bu örneklerden o kadar çok var ki.
Ben hem Diyetisyen hem de bir anne olarak şeker yüklememi yaptırdım. Beni takip eden doktoruma çok güveniyorum. Bana ve bebeğime zarar vermek istediğini asla zannetmiyorum. Ya siz? Eğer doktorunuza bu kadar güvenmiyorsanız başka bir hekim ile devam edin. Ve bence çok sık değiştirmeyin.
Tüm bunlardan sonra Amine bana gelip ne yapacağımızı sordu. Ona şekeri, nasıl beslenince şekerin nasıl etkilendiğini, "glisemik indeks" kavramını ve "glisemik yük" kavramını anlattım. Korkulacak bir şey yok ama dikkat edilecek çok şey var.
İşte bu konu ile ilgili merak edilenler;
Gebelik sırasında ortaya çıkan diyabet yani şeker hastalığı nedir?
Sağlıklı birinde pankreastan salgılanan İnsülin hormonu yiyeceklerle içeceklerle aldığımız karbonhidratın içinden glikozu alır ve hücre içinde kullanır. Yani İnsülin hormonunun görevi kan şekerini dengelemektir. Ancak, gebelik durumunda salgılanan gebelik hormonları, İnsülin'in bu görevini zorlaştırabilir. Bu durumda kan şekerinde yükselmeler ortaya çıkabilir. Bu dönemde ortaya çıktığı için gebelik diyabeti yani gestasyonel diyabet denir. Gebeliğin 20.haftasından sonra görülür. Doğumdan sonra normale dönebilir veya kalıcı şekilde annede bu sorun devam edebilir.
Her gebelikte aynı sorun olur mu?
Hayır, daha önceki gebeliklerde hiç sorun yaşanmamış, ikincide üçüncüde yaşanmış olabilir. Tıpkı senin gibi..
Ama özellikle;
*Gebelik öncesi hipoglisemi, insulin direnci olanlar,
*Daha önceki doğumlarda iri bebek doğurmuş olanlar,
*Ailede diyabet-insülin direnci sorunu olanlar,
*Aşırı kilolu olanlar,
*Gebelikte bu sıkıntıyı yaşayabilirler.
Nasıl anlarız?
Bunun için zaten kadın doğum uzmanına düzenli kontrole gidiyorsunuz. Güvendiğiniz bir hekim seçip kendinizi ona emanet ediyorsunuz. Bu dönemde sık sık doktor değiştirmek yerine güvendiğiniz bildiğiniz bir isime kendinizi emanet etmeniz en doğrusu. Riskli olan kadınlarda 6. Ayı beklemeden arada şeker testleri yapılır. Eğer normal bir gebelik ve şeker ile ilgili bir risk beklenmiyor ise 24. Haftada 50 gram şeker ile yükleme testi yapılır. Tokluk şekeri 140 ‘ın altında olduğu sürece sıkıntı yok demektir. Yüksek çıktığında ise hamile, hekim tarafından diyetisyene yönlendirilir.
Diyetisyen ile ne yapılıyor bu dönemde?
Gebelik döneminde şekerin düzenli olması hem anne hem bebek için çok önemli. Bu yüzden diyetisyene ve anneye burada büyük görev düşüyor. Diyetisyeniniz size kan şekerini dengelemek üzere glisemik indeks ve glisemik yük kavramlarını anlatacak. Glisemik yükü düşük bir program ile kan şekerini gelemediğinizde bir sorun yaşamazsınız. Bu sebeple şeker sorunu çıkarsa lütfen panik olmayın, korkmayın ve üzülmeyin. Ama Diyetisyen ile görüşmelerinize düzenli gidin. Kan şekerinde bir sorun olmadığında hem sağlık problemi yaşamazsınız, hem de aşırı kilo artışı gerçekleşmez. Egzersiz için de yine doktorunuzdan izin alarak yürüyüşler ile hayatınıza hareket katmanız şekeri dengelemeniz için size yardımcı olacak.
Bu dönemde kafanızı karıştıran "Yükleme yaptıralım mı?", "Yaptırmayalım mı?" sorusunun cevabı çok net. Kesinlikle yaptırın. Dünya'nın her yerinde bu uygulama var. Bu yükleme ile zaten bir dilim pasta yemiş kadar şeker alıyorsunuz. Yani çok çok abartı bir durum yok ortada. Ama sonucunda size ne veriyor? Çocuğunuzu ve sizi koruyor! Başka türlü sorun olduğunu nasıl anlayacaksınız? İlk iki gebeliğinde sorun çıkmadığı halde üçüncüde şekerin yükseldiğini bilmeseydin, bu yükleme testini yaptırmasaydın bebeğini riske atmış olacaktın. Bu arada tekrar hatırlatalım, sadece çok şişman gebeliklerde değil, normal kiloda olan hamilelerde de şeker çıkabilir.
Diyetisyene gitmeden kendim hallederim demeyin. Çünkü yanlışlıkla şekerim düşsün diye aldığınız kaloriyi azaltabilirsiniz. Düşük kalorili diyet bu dönemde yapacağınız en son şey. Enerjiye ve sizi yormayacak, size iyi gelecek bir enerjiye ihtiyacınız var.
#güneşaksüs #yeşimmutlu #aminekamburoglu #gebelikşekeri #diabet #hamilelikşekeri #diyetisyen #hamile #bohemhamile #hamileanneler